လူသစ်

(၁)

သောမာတိုဘာဂျီဂို တစ်ယောက် အလုပ်ခန်းသို့ စဝင်ပြီး ဆက်သွယ်ရေးနှင့်အချက်ပြစက်များ အခြေအနေကို ခဏမျှစောင့်ကြည့်လိုက်သည်၊ အားလုံးပုံမှန် အနေအထားတွင်ရှိသဖြင့် သူလေ့လာကျမ်းပြုနေသော ပြောင်းလဲလာသော လူဘဝနှင့် အကျင့်သိက္ခာများ အကြောင်း အဆုံးသပ်ချက်များကို ပြန်လည်စမ်းစစ်ရန် သူ၏ ဇီဇီးရိုးမှတ်စုစာအုပ်လေးကို ဖွင့်လိုက်သည်၊ ပထမဦးစွာ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှ အကြံပေးသုံးသပ်ချက်များပေါ်လာသည်၊ တကယ်တော့ ဇီဇီးရိုးမှတ်စုစာအုပ်လေးသည် နောက်ဆုံးပေါ်နည်းပညာတွေ သုံးထားသည်၊ အီးဇီဆက်သွယ်မှုကွန်ယက်နှင့်၎င်း သူ၏ဦးနှောက်လှိုင်းများနှင့်၎င်း ဆက်သွယ်ထားသည်၊ သူ၏စိတ်တွင်ပေါ်လာသမျှ စိတ်ကမှတ်မိသမျှကို သိမ်းထားနိုင်သည်၊ လိုအပ်လျှင် အချက်အလက်များကို တခြားသူများထံမှလည်း ဆက်သွယ်တောင်းဆိုနိုင်သည် ဖလှယ်နိုင်သည်၊ အင်နာဂျီ မလိုပဲသုံးနိုင်သော ကရိယာတစ်ခုဖြစ်သည်။

သူ၏ကျမ်းပြုစုချက်သည် နှစ်ပေါင်း ၄၀၀ ကျော်က သူ့အမျိုးဆက်နှင့် ယခု သူနေထိုင်ရာ မီလမာတိုင်း ဘုံအိမ်စုမှ မိုင်တစ်ရာလောက်ဝေးသည့် ရောမမြို့ဟောင်းတို့နှင့် ပတ်သက်နေ၍လည်း အီးဇီဆက်သွယ်မှုကွန်ယက်တွင် လူစိတ်ဝင်စားဖွယ်ဖြစ်နေသည်။

တကယ်တော့ ဘာဂျီဂိုသည် ခပ်ညံ့ညံ့ဖြစ်၍လည်း ဒီ မီလမာတိုင်း သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေး တာဝန်ခံ အလုပ်ကိုလုပ်နေရခြင်းဖြစ်သည်၊ သီလနှင့်ဉာဏ်ပညာပိုင်းတွင် အနည်းငယ်အားနည်းမှု ရှိခဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်၊ အဲဒီ့ အနည်းငယ်အားနည်းမှုက သူကို လက်ရှိအဆင့်ကို ရောက်ခဲ့စေခြင်းဖြစ်သည်။

သူ၏ကျမ်းပြုစုချက်နှင့် ပတ်သက်၍ဆက်သွယ်နေသူများထဲတွင် မင်္ဂတိုင်းမှ ကိုဘအေးနှင့် သူ အတိုင်အဖေါက်ညီသည်၊ ကိုဘအေးသည်လည်း သူ့လိုပဲ မင်္ဂတိုင်း၏ သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေး တာဝန်ခံ တစ်ယောက်ဖြစ်သည်၊ သီလနှင့်ဉာဏ်ပညာပိုင်းတွင် အနည်းငယ်အားနည်းမှု ရှိသူတစ်ယောက်လည်းဖြစ်သည်၊ ကိုဘအေးကလည်း ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူတိုင်းနီးပါး လိုက်နာလေ့ကျင့်လိုက်စားနေသော အယူအဆသည် သူ၏အမျိုးဆက်တို့လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၄၀၀ ကျော်က အများယုံကြည်ခဲ့ပြီး၊ လွန်ခဲ့သောနှစ် ၂၀၀ ကျော်က ဘာကြောင့်မှေးမှိန်သွားရကြောင်း လေ့လာရန်ကြိုးစားနေသူဖြစ်သည်။

ကိုဘအေးနေထိုင်ရာ မင်္ဂတိုင်းသည် နှစ်ပေါင်း ၄၀၀, ၃၀၀ ကျော်လောက်က မြန်မာပြည်ဟုခေါ်သော အရပ်ဖြစ်သည်၊ ကိုဘအေးနေထိုင်ရာ စေတီအိမ်စုနှင့် မိုင် ၁၀၀ အကွာတွင် ရန်ကုန်မြို့ဟောင်းတည်ရှိခဲ့သည်။

ကိုဘအေးရော ဘာဂျီဂိုပါ လာမည့် နောက်နှစ် ခရစ်နှစ် ၂၅၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် သူတို့ကျမ်းများကို ပြီးစီးနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ထားကြသည်။

(၂)

အချိန်ကား ခရစ်နှစ် ၂၄၉၉ ခုဖြစ်သည်၊ ပြောင်းလဲနေသော ကမ္ဘာကြီးနှင့်အတူ လူတို့သည်လည်းပြောင်းလဲခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၃၀၀ ကျော်က ကမ္ဘာပေါ်တွင် လောင်စာစွမ်းအင်အတွက် အဓိကသုံးသော ရေနံ ရှားပါးကုန်ခန်းခဲ့သည်၊ အစားထိုးလောင်စာများကိုအသုံးပြုရင်း ကမ္ဘာကြီး၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်များ ပျက်သုန်းခဲ့သည်၊ ရှင်သန်ရေးကို အကြောင်းပြုပြီး လူသားအချင်းချင်း ရန်ပွဲများ စစ်ပွဲများ နေ့စဉ်နဲ့အမျှဖြစ်ပွားခဲ့သည်၊ ကမ္ဘာကြီးသည် တဖြေးဖြေးပူနွေးသထက်ပူနွေးလာပြီး နောက်ဆုံး ကမ္ဘာကြီး၏မျှခြေပါပျက်ရသည်။

လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော်က ကမ္ဘာကြီး၏ပျမ်းမျှ နေ့အပူချိန်သည် ၅၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်သို့ရောက်ခဲ့သည်၊ ပူနွေးမှုတက်နှုန်းကတော့ နှေးလာခဲ့သည်၊ မျှခြေမှာမရှိတော့သည်အတွက် အရင်တုန်းက သီအိုရီများ တွက်ချက်နည်းများ အားလုံးမှားယွင်းသွားခဲ့သည်၊ လူတို့သည် ရှင်သန်ရေးအတွက် နည်းပညာအသစ်များကို တီထွင်ကြံဆလာကြသည်။

ယနေ့ကမ္ဘာကြီးတွင် ရာသီဥတုဟူ၍ မိုးရွာခြင်းနဲ့ နေပူခြင်းသာရှိတော့သည်၊ နေ့နှင့်ည အပူချိန်ကွာခြားချက်သည် ၄၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်ရှိသည်၊ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာသည် ပိုကျယ်ပြန့်လာပြီး ပိုဖေါက်ပြန်မှုများဖြစ်ခဲ့သည်၊ လူတို့သည် ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာကို ရှောင်ရှားလာသည်၊ ပင်လယ်သွားလာမှု ပင်လယ်ကမ်းခြေနားနေထိုင်မှုများ လုံးဝမရှိတော့၊ မြစ်ချောင်းအင်းအိုင်ဟူ၍ အတည်တကျ မရှိတော့ မိုးရွာလျှင် ရေလျှံကာ ဖြစ်သလိုစီးစင်းကြသည်၊ မီးတောင်မျိုးစုံကလည်း နေ့စဉ်ဆက်တိုက်ပေါက်ကွဲကြသည်၊ လေပြင်းမုန်တိုင်းများကလည်း နေ့တိုက်လိုက် ညတိုက်လိုက်နှင့်ဖြစ်သည်၊ ကုန်းတွင်းသွာလာမှုကိုလည်း လူတို့သည် အရေးကြီး မဖြစ်မနေမှသာ သွားလာကြသည်။

ကျွန်းနိုင်ငံများ၊ ကမ်းခြေဒေသများ ကွယ်ပျောက်သွားရသည်၊ ဟိုနှစ်ပေါင်းများစွာက ရွှေမဲခေါ်ရေနံထွက်ရှိရာဒေသတို့သည် ပင်လယ်ရေအောက်သို့ ရောက်ရှိသွားကြပြီဖြစ်သည်။

ထိုမျှလောက် အပူချိန်မြင့်မားပြီး ဖေါက်ပြန်မှုများကြောင့် တိရိစ္ဆာန် တစ်ချို့ပျောက်သုန်းသွားခြင်း သို့မဟုတ် ပုံစံပြောင်းသွားခြင်းတို့ဖြစ်လာသည်၊ အပင်ဟူ၍ရှားပါးလာပြီး နွယ်ပင်များသာဖြစ်ထွန်းတော့သည်။

ရှင်သန်ရေးအတွက် လူတို့၏ အသွင်ပုံသဏ္ဍန်လည်းပြောင်းလဲခဲ့သည်၊ ရာသီဥတုဒဏ်ကိုခံနိုင်ရန်နှင့် ပထဝီအနေအထားပြောင်းလဲမှု၊ မျှခြေပြောင်းလဲမှုများကြောင့်ဖြစ်သည်၊ ဆံပင်တို့သည်ကောက်ကွေးကာ ကြီးမားလာသည်၊ နားရွက်သည်လည်းကပ်သွားခဲ့သည်၊ နှာခေါင်းသည်ပြားဝင်ကာ နှာခေါင်းဝများကျယ်ပြန့်လာသည်၊ နူတ်ခမ်းများထူထဲလာသည်၊ ကမ္ဘာကြီးပေါ်တွင် လူသားတို့ အသားရောင် သုံးမျိုးသာရှိလာသည်၊ အညို၊ အညိုဖျော့နှင့် အညိုရင့်တို့ဖြစ်သည်၊ အမြဲတမ်းရေဖုံးလွှမ်းနေသော ဝန်းကျင်၊ နေ့ပူလောင် ညအေးစက် ရာသီဥတု များကြောင့်လည်း လူသားတို့ နေထိုင်မှုနှင့် စားသုံးမှုများပြောင်းလဲလာသည်။

ဂျုံဆန်စပါးများ စိုက်ပျိုးလို့မရနိုင်တော့၊ အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာသော နွယ်ပင်တစ်မျိုး၏ပင်စည်ကို အဓိကစားရသည်၊ ထိုပင်စည်ထဲတွင် ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ် ကဇီဓါတ်တို့ အများဆုံးပါဝင်သည်၊ မိုးရွာအပြီး နေပူချိန်တွင် ပေါက်တတ်သော ရေညှိတစ်မျိုးကိုလည်းစားသုံးလာသည်၊ ထိုရေညှိတွင် ပရိုတိန်းဓါတ်အဓိကပါသည်၊ လူတို့နှင့်အတူ ခွေးတို့သည်လည်း ပုံသဏ္ဍန်ပြောင်းလဲခဲ့သည်၊ လူတို့ကိုအဓိက တိုက်ခိုက်သော သတ္တဝါဖြစ်လာသည်၊ ထိုအတူ ပုံသဏ္ဍန်လည်းပြောင်းလဲလာသော ကြွက်များ၊ ခြင်ကောင်များ နှင့် ပုရွတ်ဆိတ် အချို့သည် လူတွေကို ဒုက္ခအပေးဆုံးဖြစ်သည်၊ ရန်ကိုကာကွယ်ရင်း ဖမ်းဆီးရမိလာသော ခွေးများ၊ ကြွက်များကို လူတို့စားသုံးကြသည်။

လူတို့သည် ဘေးအန္တရာယ်နှင့် သဘာဝဝန်းကျင်ဒဏ်တို့ ခံနိုင်သောနေရာများကိုရွေးကာ စုစည်းနေထိုင်လာသည်၊ အရှေ့ပိုင်းဒေသတွင် စေတီပုံအိမ်များဖြင့်နေထိုင်လာကြသည်၊ ဆက်သွယ်လို့ရသော အိမ်စုများစုပေါင်းကာ တိုင်းနိုင်ငံများဖြစ်လာသည်၊ စေတီပုံအိမ်ဆိုသည်မှာ ခေါင်မိုးပေါ်တွင် စေတီလေးများတည်ထားပြီး အောက်ထဲတွင် လူများအစုလိုက် အစုလိုက်နေထိုင်ခြင်းဖြစ်သည်၊ အနောက်တိုင်းတွင်ကာ အမိုးတွင် အချွန်လေးများစွာ လုပ်ထားတာပဲကွာသည်၊ ဉာဏ် အကျင့်သီလပေါ်မှုတည်ပြီး အလုပ်ခွဲခြားလုပ်ကိုင်ကြသည်။

ကမ္ဘာကြီး၏ ပထဝီအနေအထားပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်မှုသည် လူတို့ကို တစ်နေရာနှင့်တစ်နေရာ သွားလာဆက်သွယ်ရေးကို ခက်ခဲစေခဲ့သည်၊ မိုက်ခရိုဝေ့၊ ရေဒီယိုဝေ့ ဆက်သွယ်မှုများသည် အသုံးမဝင်တော့ပေ၊ ထို့အတွက် သွားလာဆက်သွယ်ရေးနည်းအသစ်များကို တီထွင်ဖန်တည်းလာရသည်။

နှစ်ပေါင်းများစွာက လူနေအများဆုံးတိုင်းပြည်နေရာများမှာ ယခုအခါ နေလို့ထိုင်လို့ မရသောနေရာများဖြစ်လာသည်၊ လူနေထိုင်လို့ရသော တိုင်း တစ်တိုင်း နှစ်တိုင်းလောက်သာရှိသည်၊ ကော့ကေးဆပ်၊ ဆိုက်ဘီးရီးယား၊ ချီလီ၊ ဟင်းမလားရားအရှေ့ပိုင်းများတွင် လူနေများသော တိုင်းနိုင်ငံများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

ရှင်သန်နေထိုင်ရေးနှင့် သွားလာဆက်သွယ်ရေး အတွက် လူတို့သည် ပါရာဆက်များနှင့် ဆက်ဆံလာရသည်။

(၃)

ပါရာဆက်များသည်လည်း လူသားများဖြစ်သည်၊ ယနေ့အချိန်တွင် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူသားနှစ်မျိုးရှိနေသည်၊ ပါရာဆက်များက ယနေ့လူသားများကို ‘လူသစ်’ (newmen) များဟုခေါ်ကြသည်၊ ‘လူသစ်’ဆိုသော ယနေ့လူသားများသည်၊ ပါရာဆက်များသို ယခင်လူဟောင်းအနွယ်များဟုခေါ်ကြသည်၊ ပါရာဆက်သည် (preserved) မှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ပါရာဆက်များ ကမ္ဘာသို့လာသည့်အခါ ဝတ်စုံ အသုံးအဆောင်များနဲ့လာရသည်၊ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော ရာသီဥတုနှင့် သဘာဝဒဏ်များကို ခံနိုင်ရန်ဖြစ်သည်၊

ပါရာဆက်များ ဘာကြောင့်ရှိနေရသနည်း မေးခွန်းတွေရှိနိုင်သည်။

လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၄၀၀ ကျော်က၊ လူသားတို့သည် တချိန်တွင် ကမ္ဘာကြီးပူပြင်းလာက ပထဝီမြေကြီးလည်းဖေါက်ပြန်လာနိုင်ကြောင်းသိရှိလေ့လာခဲ့ကြသည်၊ လူသားတို့ ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ မရှင်သန်နိုင်ဟုယုံကြည်ကြပြီး၊ လူသားမျိုးနွယ်မပပျောက်ရေးကို စီမံကိန်းများချဆောင်ရွက်ခဲ့သည်၊ ဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသော မြေပြင်နှင့် အာကာသစခန်းများတည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုစခန်းများတွင် နည်းပညာပေါင်းစုံသိုလှောင်ထားပြီး၊ စဉ်ဆက်မပျက် သုသေတနများပြုလုပ်ခဲ့သည်၊ နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ တွင်စီမံကိန်းအောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုစခန်းများရှိ လူသားများကို အပြင်နဲ့ဆက်သွယ်ထိစပ်မှုလုံးဝပေးမလုပ်ပေ၊ preserved လုပ်ထားခဲ့သည်၊ မျိုးဆက်များကို စခန်းအတွင်းမှာပင်ပေါက်ဖွားစေခဲ့သည်။

ကမ္ဘာကြီးပူပြင်းလာက ပထဝီမြေကြီးစဖေါက်ပြန်ပြီး ယနေ့အထိ ပါရာဆက်တို့ ထင်မြင်သကဲ့သို့ လူသားများ မပျောက်ဆုံးသွားပါ၊ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ရှစ်ပုံတစ်ပုံခန့် ရှင်သန်ကျန်ရစ်ခဲ့သည်၊ ထိုအခါ ပါရာဆက်တို့သည် ယနေ့လူသားများနဲ့ ဆက်သွယ်ခဲ့ကြသည်။

ပါရာဆက်တို့သည် ၎င်းတို့အမြင် ကြမ်းတမ်းရုပ်ဆိုးသော ယနေ့လူသားများကို ‘လူသစ်’ ဟုခေါ်လာကြခြင်းဖြစ်သည်။

ပါရာဆက်တို့နောက်ထပ်သိရှိရသည်မှာ လူသစ်များသည် သူတို့နှင့် အသွင်ပုံသဏ္ဍန်၊ နေထိုင်စားသောက်ပုံ ကွာခြားသည်သာမက၊ ဉာဏ် ပညာနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာတို့တွင် သူတို့ထက်များစွာ သာလွန်နေကြောင်းသိလာရသည်၊ ဒီထက်ပိုသည်မှာ လူသစ်များသည် သီလ၊ သမာဓိ ပို၍မြဲနေသူများ ဖြစ်နေကြသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ပါရာဆက် နှင့် လူသစ်များတွေ့ဆုံပွဲတွင်၊ ပါရာဆက်များလာမည်ကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိ တိုင်းအသီးသီးက သိရှိနေခဲ့သည်၊ ဘယ်လိုသိရှိနေကြသနည်း၊ ပါရာဆက်များဆီက သူတို့ဘာလိုချင်ကြောင်းနဲ့ ပါရာဆက်များဘာလိုသနည်းကိုလည်း သိရှိနေကြသည်၊ ယခုလိုခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရ၍ ဝမ်းသာကြောင်းပြောရာ၊ ယနေ့ခေတ်တွင် ခေါင်းဆောင်မရှိတော့ကြောင်း ကိုယ်စားလှယ်များသာဖြစ်ကြောင်း လူသစ်များကပြောကြားခဲ့သည်၊ ပါရာဆက်များက ယုံကြည်မှုနှင့် ဘုရားရှင်များအကြောင်းပြောကြားသောအခါ၊ လူသစ်များက တုန်လှုပ်မှုမပြ၊

ယေရှုကိုသိပါသလား၊ မိုဟာမက်ကိုသိပါသလား၊ သီဝကိုသိပါသလားမေးသောအခါ သိကြသည်ဟုဖြေသည်၊ ထာဝရဘုရားသခင်၊ ဗုဒ္ဓဘုရားတို့ကိုသိပါသလား ဟုထပ်မေးသောအခါ နိူက်နိူက်ချွတ်ချွတ်သိပါသည်ဟုဖြေသည်၊ တည်ငြိမ်စွာနဲ့ပင်

"ငါတို့သည် ကိုယ်တိုင်လက်တွေ့ ကျင့်ကြံသောသူများ" ဖြစ်ကြောင်းဖြေကြားခဲ့သည်၊ ပါရာဆက်များက မည်သည့် အကျင့်များကို ကျင့်ကြံပါသနည်းဟုမေးသောအခါ၊

ငါတို့သည် သစ္စာလေးပါး ကိုသိနိုင်ရန် မှန်ကန်သောအကျင့်ကို ကျင့်ကြံကြပါသည်ဟု ပြန်ဖြေသည်၊

အဘယ်ကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူသစ်အားလုံးသည် တူညီစွာ ထိုအကျင့်ကို ကျင့်ကြံကြပါသနည်း။

ပါရာဆက်များအတွက်မေးခွန်းတွေများလှသည်၊ ကမ္ဘာကြီးကို အပေါ်ယံကပဲစောင့်ကြည့်ရင်း အကုန်သိသည်ထင်နေသော ပါရာဆက်များ အံ့သြမှုများကြုံရသည်။

……………………………..

ဆက်လက်ဖေါ်ပြပါမည်။

စိတ်ကူးစိတ်သန်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်

ပုံကိုဂိမ်းတစ်ခုမှယူပါသည်၊ ပန်းချီညံ့သဖြင့် လူသစ်များပုံကို မဆွဲပြနိုင်ပါ။

လာရောက်လည်ပတ် ဖတ်ကြသော မိတ်ဆွေ သူငယ်ချင်းများအားကျေးဇူးတင်ပါသည်။