Thursday, December 31, 2009

2010 နွစ္သစ္







အင္း..ဒီလိုပါပဲ
နွစ္ဟာ သူ့အလိုလို ကူးေျပာင္းသြားမွာပါ
ၾကိဳဆိုိုဖုိ႔မလို ပြဲလုပ္ဖုိ႔မလို
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

အင္း..ဒီလိုပါပဲ
နွစ္သစ္မွာ ဘာလုပ္မလဲ စိတ္မကူးနဲ႔
ဘာမွလုပ္မရ ဘာလုပ္စရာမွမရွိ
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

အင္း..ဒီလိုပါပဲ
ဒီနွစ္္မွာ ဘာေတြလုပ္ခဲ့သလဲ စာရင္းခ်ဳပ္စရာ မလို
ဘာမွလုပ္မရ ဘာမွမလုပ္ခဲ့
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

အင္း..ဒီလိုပါပဲ
နွစ္သစ္မွာ ဘြဲ႔တံဆိပ္ရ ဟိုလူနဲ႔ေတြ႔ ဒီလူနဲ႔ဆုံ
ဘာလုပ္မယ္္ရွာရင္း ဟုိဟိုဒီဒီနဲ႔
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

အင္း..ဒီလိုပါပဲ
နွစ္သစ္မွာ ငါးပါးသီလေစာင့္
ကူပါကယ္ပါ
ၾကီး လါေလေလ ေၾကာက္တတ္ လါေလေလ
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

အင္း..ဒီလိုပါပဲ
နွစ္သစ္မွာ ေျခာကၾ္္က ေျမာက္ၾက ေၾကာက္ၾက ေဟာက္ၾက ေကာက္ၾက
ေရာက္ၾက ေစာင့္ၾက ေတာင့္တၾက ၾက ၾက ၾက …. နဲ႔
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

အင္း..ဒီလိုပါပဲ
နွစ္သစ္မွာ ၾကံထားတာေတြ
ကန္႔ကြက္လုိက္ ေထာက္ခံလုိက္
ဘာျဖစ္မယ္ေမွ်ာ္ ဘာရယ္မဟုတ္ပဲဲၿပီး
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

အင္း..ဒီလိုပါပဲ
နွစ္သစ္မွာ အျပင္မွာ ေလၾကမ္းျပီး အထဲမွာေလျငိမ္
အထဲမွာ ေလပံုေသ ေလလည္လို႔ေတာင္မရ ေလလမ္းေပးသလိုလိုက္
အျပင္မွာေတာ့ ေလနု ေလေျပ ေလနီ ေလရမ္း ေလပရမ္းပတာေတြ
ေလ နဲ႔ တိုက္ေနဦးမွပဲ
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

အင္း..ဒီလိုပါပဲ
နွစ္သစ္ဟာ နွစ္ေဟာင္း ျဖစ္
ဒီလိုနဲ႔ အသက္ေတြၾကီး။

31/12/2009

Sunday, December 27, 2009

ဂါယာ ဗာရာဏသီီ နာလႏၵာ နွင့္ ျမန္မာ တုိ႔၏အလွဴ (အပုိင္း ၂ Xuán Zàng 玄奘)


 





နာလႏၵာ नालंदा
နာလႏၵာ ႏွင္႔ ရာဇၿဂိဳဟ္ သုိ႔ ဦးဇင္း(နာလႏၵာ တကၠသုိလ္) ၊ ကုိေက်ာ္၊ ကုိအီဇူမီ တုိ႔နွင္႔ အတူထြက္ ခဲ့ပါတယ္။ လမ္းခရီးတြင္ ဦးဇင္း က ဗုဒၶ ႏွင္႔ အိႏၵိယ သမုိင္းဝင္ ေနရာေတြကုိလုိက္ျပခဲ႔သည္။ အိႏၵိယရာဇဝင္ထဲတြင္ ရွင္သာရိပုတၱရာ ပရိနိဗၺာန္ျပဳသည႔္ေနရာ၊ တရုတ္ သမုိင္းတြင္ေတာ့ နဂါးတုိ႔ေပ်ာ္ရာ သရက္ပင္ေတာတန္း ေရကန္ရွိသည႔္ေနရာ။ တူညီတာကေတာ့ ဗုဒၶေခတ္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားက ေနာက္လုိက္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ကို တရားဓမၼမ်ား မိန္႔ၾကား လမ္းညႊန္သည႔္ေနရာ။ ဗုဒၶေခတ္ ေနာက္ပုိင္း ဗုဒၶ တရားဓမၼ မ်ားကုိ သင္ၾကားေသာ၊ ဒႆန၊ သခၤ်ာ၊ သိပၸံ ႏွင္႔ ေဆးပညာ မ်ားကုိ သင္ၾကားေသာ ကမာၻ႔ ပထမ ဦးဆုံး တကၠသုိလ္ တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ တုိ႔၏ သမုိင္းဝင္ေနရာ လည္းျဖစ္သည္။

ဤ သမုိင္းဝင္ေနရာ ကုိ ဘယ္ေလာက္ ဖ်က္ဆီးေသးသိမ္ ပေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ခဲ့ႀကေသာ္လည္း၊ ယေန႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိကာ အသက္ျပန္သြင္းေနျပီ ျဖစ္သည္။ မၾကာမွီ အၾကီးဆုံး ဗုဒၶ အေျခခံ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ တကၠသုိလ္ တခု ေပၚေပါက္လာေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
နာလႏၵာ တကၠသုိလ္ ျပန္လည္ေပၚထြန္း လာျခင္း၏ ေနာက္တြင္ တရုတ္ဘုန္းၾကီး ရႊန္က်န္း Xuán Zàng ခရီးသြား မွတ္တမ္းမ်ား၏ အေထာက္အကူ ေၾကာင္႔ပင္ျဖစ္သည္။ (Journey to the West)
စိတ္ဝင္စားစရာ ေတြကေတာ့ နာလႏၵာ တကၠသုိလ္ ႏွင္႔ ရႊန္က်န္း အထိမ္းအမွတ္ ခန္းမ Xuanzang Memorial Hall တုိ႔ပဲျဖစ္ပါသည္။
တကယ္ေတာ့ တရုတ္ဘုန္းၾကီး ရႊန္က်န္း Xuán Zàng ၏ ခရီးသြားမွတ္တမ္း မ်ားသည္ အိႏၵိယတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ျပန္လည္ထြန္းကားျခင္း ႏွင္႔ ဗုဒၶ၏ သမုိင္းဝင္ေနရာမ်ားကုိ ေဖၚထုတ္ရာတြင္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳခဲ့၏။ ကမာၻ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား၊ သမုိင္းသုေတသီမ်ား ႏွင္႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံ သမုိင္း တုိ႔အတြက္ ေက်းဇူးတင္စရာပင္ ျဖစ္သည္။ Great Tang Records on the Western Regions ဟုထင္ရွားခဲ့သည္။


တရုတ္ ဘုန္းၾကီး ရႊန္က်န္း Xuán Zàng(Hsuan-tsang) [602/603 - 664 CE]


Xuanzang is also known as Táng-sānzàng (唐三藏), Xuánzàng Sānzàng (玄奘三藏), Xuánzàng Dàshī (玄奘大師), or simply as Táng Sēng (唐僧), or Tang (Dynasty) Monk in Mandarin; in Cantonese as Tong Sam Jong and in Vietnamese as Đường Tam Tạng. In Korean, he is known as Hyeon Jang. In Japanese, he is known as Genjō, or Genjō-sanzō (Xuanzang-sanzang).
တရုတ္ရာဇဝင္ သမုိင္းတြင္ ရႊန္က်န္းသည္ တရုတ္၊ ကုိရီးယား၊ ဂ်ပန္သုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ ပ်ံ႕ႏံ႔ွ ရာတြင္ အေရးပါဆုံး တရုတ္ဘုန္းၾကီး တစ္ပါးပင္ျဖစ္သည္။ ရႊန္က်န္း ကုိ ေအဒီ 602 or 603 တြင္ တရုတ္ျပည္္ ဟီနန္ Henan ေဒသ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ပါရမီရွင္ ဉာဏ္ထက္ျမက္သူ၊ ဇြဲလုံလခုိင္မာသူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ လ်ဴရန္္ Luoyang တြင္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းၾကီး အျဖစ္ခံယူျပီး တရုတ္ျပည္္ အႏ႔ွံ သြားေရာက္၍ ဗုဒၶ အေျခခံ စာေပ ႏွင္႔ တရားဓမၼ မ်ားကုိ ေလ့လာခဲ႔သည္။
ခ်န္အန္ Chang'an သုိ႔ေရာက္ေသာအခါ၊ ဘုန္းၾကီး ဖရွန္Faxian အိႏၵိယသုိ႔သြား၍ ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ ယူေဆာင္လာသည္ကုိ ႏွစ္သက္ အားက်ေနသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ Emperor Taizong of Tang တန္ မင္းဆက္အုပ္စုိးေနခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ တရုတ္ျပည္္သုိ႔ ေရာက္ရွိေနေသာ တပုိင္းတစ ဗုဒၶဘာသာ ကုိ ျပည္႔စုံေစရန္ အိႏၵိယသုိ႔ သြားရန္ၾကံစည္ေလသည္။ အင္ပါယာ၏ အားေပးအေထာက္အကူကုိ ရခဲ့သည္။
ျပင္းျပတဲ့ ဆႏၵေတြနဲ႔ ရႊန္က်န္း တစ္ေယာက္ ေရွးေခတ္ အိႏၵိယေဒသကို ခရီးထြက္ခဲ့သည္။ ေရွးေခတ္အိႏၵိယ ေဒသဟာ ကာစစၥတန္ ကေန ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ အထိ အတိုင္းတိုင္း အျပည္ျပည္ နဲ႔ ျဖစ္ပါသည္။

သူရဲ႕ ခုႏွစ္ႏွစ္ၾကာ (AD 627-643) ခရီးစဥ္ကို စာေရးဆရာ ဇာတ္ဆရာ မ်ားကေရးဖ႔ြဲ ၾကရာ အေနာက္ သို႔ခရီး Journey to the West ဟူ၍ ထင္ရွားေက်ာ္္ၾကားတဲ့ စာေပဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ရုပ္ရွင္၊ တယ္လီဗီရွင္း ဇာတ္လမ္းမ်ားျဖင့္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ဖြဲ႕ကာ တရုတ္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ တိုင္ဝမ္၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယား နွင့္ စကၤာပူနိုင္ငံ ေတြမွာ ေက်ာ္္ၾကား ခဲ့ပါတယ္။ သ႔ူရဲ႕ ေနာက္လုိက္မ်ားျဖစ္တဲ့ ေမ်ာက္နွင့္တူေသာလူ (Sūn Wùkōng, 孫悟空) ၊ ဝက္နွင့္တူေသာလူ (Zhū Bājiè 猪八戒) ၊ သဲ လူသား (Shā Wùjìng 沙悟浄) တို႔အေၾကာင္းကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ဖြဲ႔ကာ ေက်ာ္္ၾကားတဲ့ ဇာတ္လမ္းတြဲ ေတြျဖစ္ခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ ေမ်ာက္ဘုရင္ ဆန္ဝူခုန္း ဇာတ္လမ္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အရွင္ဝိလာသ ျပန္ဆုိေသာ ဖာဟီယန္၏ ခရီးစဥ္ စာအုပ္တြင္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေရးသားထားပါသည္။









ရႊန္က်န္း ကို Sānzàng (三藏) Tripitaka တိရိပိဋက ဟု တစ္ခ်ဳိ႕ မွတ္တမ္းေတြမွာေတြ႕ ရပါတယ္။


တိဘက္၊ နီေပါ၊ ပါကစၥတန္၊ တာကစၥတန္၊ အာဖဂန္နစၥတန္ တ႔ိုကုိျဖတ္၍ အိႏၵိယေဒသ Kashmir ၊ Punjab ၊ Bengal ထိဆင္း ခဲ့သည္။ လမ္းတေလ်ွာက္တြင္ေတြ႔ရွိ ခဲ့သည္ မ်ားကို မွတ္တမ္း ေရးမွတ္ခဲ့သည္။ ပုိးလမ္းမ Silk Road ကုိပုိမုိ ပီျပင္ေစခဲ့သည္။
တကယ္ေတာ့ ရႊန္က်န္း ခရီးသည္ လြယ္လွသည္မဟုတ္ ပုိးလမ္းမ Silk Road ကုိအေျခခံ၍ ကႏ ၱရ၊  ေတာေတာင္၊ ေရခဲျပင္၊ ျမစ္ေခ်ာင္း အႏ ၱရာယ္ အသြယ္သြယ္ ကုိျဖတ္ေက်ာ္ ခဲ့ရသည္။
တရုတ္ျပည္မွ အထြက္ ဂုိဘီ သဲကႏ ၱရ၊ အစပ္တြင္ ဘုရင္႔နယ္ျခားစစ္တပ္မွ ဖမ္ဆီးခဲ့သည္။ ထုိမွာဘက္တြင္ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြ အတြက္ အႏ ၱရာယ္ ၾကီးသည္။  ျဖတ္သန္းခြင္႔လည္း မပါ၍ တရုတ္ျပည္သုိ႔ ျပန္ေစသည္။ ရႊန္က်န္းက “ရဲမက္တုိ႔ ငါသည္ အမွန္တရားအတြက္ သြားျခင္း ျဖစ္သည္၊ အေကာင္းဆုံးတရား ကုိရယူရန္ အတြက္ သြားျခင္း ျဖစ္သည္၊ တရုတ္ျပည္ တရုတ္လူမ်ဳိး ေတြ ေကာင္းဘုိ႔ အတြက္ သြားျခင္း ျဖစ္သည္၊ သင္တုိ႔ ငါအားဖမ္းဆီး ထိမ္းသိမ္းမည္ဆုိေသာ္ ငါအသက္ကုိယူေလာ၊ ငါကား တရုတ္ျပည္ဘက္သုိ႔ တဖဝါးမွ ဆုတ္မည္မဟုတ္” ၊ ဤသုိ႔ျဖင္႔ ေအာင္ႏုိင္ခဲ႔၏။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ဖြားျမင္ေတာ္မူရာ၊ ေတာထြက္ရာ၊ ဘုရားျဖစ္ရာ၊ တရားေဟာၾကားသည္႔ ေနရာမ်ား၊ ပရိနိဗၺာန္ျပဳရာေနရာ၊ ဗုဒၶဝင္ နဲ႔ ဗုဒၶက်မ္းဂန္လာ ေနရာမ်ားကို သြားေရာက္ မွတ္တမ္းတင္ ေရးမွတ္ခဲ့သည္။
ဗုဒၶေခတ္ ကြယ္ေပ်ာက္ၿပီးေနာက္၊ ယခုေခတ္တြင္ ဗုဒၶဝင္ နဲ႔ ဗုဒၶက်မ္းဂန္လာ ေနရာမ်ားကို ရႊန္က်န္း ၏ မွတ္တမ္းမ်ားအရ အမ်ားဆုံး ေဖၚထုတ္ ႏုိင္ခဲ့သည္။
မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ပါဠိေတာ္ တြင္
ခ်စ္သားအာနႏၵာ ေနာင္အခါ၌ သဒါၶ တရား ရွိေသာ ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား၊ ရဟန္းမိန္းမမ်ား၊ ဥပါသိကာ ဒါယိကာမ်ား၊ ဒါယိကာမမ်ားသည္ ဤေလးဌာနသို႔ လာၾကကုန္လတံၱ။
(၁) ျမတ္စြာဘုရား ဖြားေတာ္မူရာ လုမိၺနိဥယ်ာဥ္၊
(၂) သဗၺညုတ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ကုိ ရေတာ္မူ၍ ဘုရားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေတာ္မူရာ ဗုဒၶဂါယာ မဟာေဗာဓိမ႑ိုဳင္၊
(၃) ပဥၥ၀ဂီၢ ငါးဦးတုိ႔အား ျမတ္စြာဘုရား တရားဦးဓမၼစက္ ေဟာျမြက္ရာ မိဂဒါ၀န္၊
(၄) ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူရာ မလႅမင္း တုိ႔၏ ကုသိနာရုံ အင္ၾကင္းရဂုံ၊
ခ်စ္သားအာနႏၵာ အၾကင္လူတုိ႔သည္ ဘုရားဖူးခရီး လွည္႔လည္ မူကို ျပဳ၍ ၾကည္ညိုစိတ္ျဖင္႔ ေသလြန္ကုန္၏။ ထုိလူအားလုံးတုိ႔သည္ ဤခႏၶာကုိယ္ ပ်က္စီးေသလြန္ ျပီးေနာက္၌ နတ္ရြာသုဂတိ သုိ႔ေရာက္ၾကကုန္လတံၱ။ (မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ပါဠိေတာ္)
ထုိသုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ ဝင္တုိ႔ ကုသုိလ္ ျဖစ္ေစဘုိ႔၊ နတ္ရြာသုဂတိသုိ႔ ေရာက္ေစဘုိ႔၊ သာသနာျပန္လည္ထြန္းကားေစဘုိ႔ သည္ ရႊန္က်န္း၏ ကုသုိလ္ ႏွင္႔ ေက်းဇူးမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။











ရႊန္က်န္းသည္ မဟာယာန ဗုဒၶ တရားစာေပ မ်ားကို တိဘက္၊ နီေပါ၊ ပါကစၥတန္၊ တာကစၥတန္ ႏွင္႔ အာဖဂန္နစၥတန္ တ႔ိုတြင္ ေလ့လာခဲ့သည္။ တကၠသီလာ Takkasilā (ယေန႔ ပါကစၥတန္) ကုိလည္း ေရာက္ခဲ့သည္။ မဟာယာန ဘုန္းၾကီးေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္ နွင့္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ ေတြ႔ရွိေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ခဲ႔သည္။ တကၠသီလာ တြင္ ၂ႏွစ္ ေလာက္ေန၍ မဟာယာန ဗုဒၶ တရားစာေပ မ်ားကို ေလ့လာ ခဲ့သည္။ ဤတြင္ စတၱဳထ သဂၤါရတနာ တင္ျခင္း(Saṅgāyana) Fourth Buddhist council တြင္ မဟာယာန နွင့္ ေထရဝါဒ ကြဲျပားမူကုိ မွတ္တမ္းတင္ခဲ႔သည္။

ထုိမွတဖန္ လာဟုိ၊ ပန္ဂ်ပ္ Firozpur သုိ႔ ေရာက္ရွိျပီး၊ ဘုရင္သားေတာ္ဘုန္းၾကီး Vinitaprabha နွင့္အတူ ဗုဒၶ တရားစာေပမ်ားကိုတစ္ႏွစ္ေလာက္ ေလ့လာခဲ့သည္။
ထုိမွတဆင္႔ ကုလု ေတာင္ၾကား Kulu valley ကုိျဖတ္ ယမုံနာ ဂဂၤါျမစ္ တ႔ိုကုိကူး၍ မာတီပုရ Matipura သုိ႔ ေရာက္ရွိျပီး၊ ထုိမွတဖန္ သကၤႆနဂိုရ္၊ သာ၀တိၱ၊ လုမိၺနီ(နီေပါ) သို႔ေရာက္ရွိ ေလ့လာခဲ့သည္။ အထူးသျဖင္႔ အေသာက မင္းၾကီး၏ မွတ္တုိင္မ်ားကုိ အတိအက် မွတ္တမ္းတင္ခဲ႔သည္။
ထုိေနာက္ ကုသိနာရုံ ၊ ဗာရာဏသီီ ၊ ေဝသာလီ၊ ရာဇၿဂိဳဟ္၊ ပါသလိပူသရ Pataliputra နွင့္ ဗုဒၶဂါယာ သုိ႔ ခရီးဆက္ခဲ႔သည္။
အလြန္ၾကီးၾကယ္ခမ္းနားေသာ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးသုိ႔ ေရာက္ရွိျပီး၊ ၂ႏွစ္ေက်ာ္ ဗုဒၶ တရားစာေပမ်ားကုိ သင္ၾကားခဲ႔သည္။ ထုိအျပင္ ယုတၱိေဗဒ၊ သကၠတ စာေပ မ်ားကုိ ေလ့လာ သင္ၾကားခဲ႔သည္။ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ တြင္ ရႊန္က်န္း သည္ သူ၏ အေကာင္းဆုံး ဆရာ (ဆရာေတာ္ Silabhadra) ႏွင္႔ ေတြ႔ရွိခဲ႔သည္။ ရႊန္က်န္း ၏ အိမ္မက္မ်ား တခ်ဳိ႕ ျပည္႔စုံ ခဲ့သည္ဟုဆုိၾကသည္။
ထုိမွတဖန္ ကာမရူပ Kamarupa (အာသံ)၊ အမရဝတီAmaravati ၊ ကန္ခ်ိ Kanchi ၊ Bengal သုိ႔သြား ေရာက္ခဲ့သည္။ အမရဝတီ တြင္ အဘိဓမၼာပိဋက 'Abhidhammapitakam' တရားစာေပမ်ားကုိ သင္ၾကားခဲ႔သည္။

ထုိေနာက္ Kashgar, Khotan, ႏွင္႔ Dunhuang တ႔ိုကုိျဖတ္၍ တရုတ္ျပည္ သုိ႕ ျပန္ခဲ႔သည္။ ရႊန္က်န္း သည္
ဗုဒၶက်မ္းဂန္၊ စာေပ ေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္ကုိ တရုတ္ျပည္ သုိ႕သယ္ေဆာင္ ခဲ႔သည္။ ထုိအထဲတြင္ ၃စုံေသာ Mahaprajnaparamita Sutra က်မ္း လဲပါဝင္သည္၊ ရႊန္က်န္း စိတ္အထက္သန္ဆုံးမွာ ေယာဂါစရိယ Yogācāra (瑜伽行派) ပင္ျဖစ္သည္။
တရုတ္ျပည္ သုိ႕ AD 645 တြင္ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ အင္ပါယာဘုရင္ (Emperor Taizong of Tang) ကုိယ္တုိင္ ၾကိဳဆုိေလသည္။ ထုိေနာက္ ေက်ာင္းေဆာက္ေပး၍ ဘာသာျပန္ျခင္း စတင္ေတာ့သည္။ ဘာသာျပန္ျခင္းကုိ ဦးစားေပးေနရ၍ သာသနာျပဳျခင္း အားနည္းခဲ႔သည္။ အရင္ေရာက္ရွိထားေသာ Faxiang ဝါဒ မ်ားကား တျပည္လုံး ပ်ံ႕ႏံ႔ွကာ ဂ်ပန္ ႏွင္႔ ကုိရီးယား ထိပင္ ေရာက္ရွိေနသည္။
အင္ပါယာ၏ အေထာက္အကူျဖင္႔ ၾကိဳးစားျခင္းေၾကာင္႔ ျမိဳ႕ျပ မ်ားတြင္ ရႊန္က်န္း ၏ ဝါဒမ်ား ေနရာယူကာ ဗီယက္နန္၊ ဂ်ပန္ ႏွင္႔ ကုိရီးယား ထိပင္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ရႊန္က်န္း ျပန္ဆုိေသာ Essence of Wisdom Sutra (Heart Sutra) (心經 xīnjīng) သည္ အထင္အရွားဆုံးျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ အခက္အခဲ မ်ားေၾကာင္႔၎၊ တရုတ္ျပည္ သည္္ ၾကီးမား၍ သြားလာေရး အခက္အခဲ မ်ားေၾကာင္႔၎၊ တရုတ္ျပည္၏ ဗုဒၶဘာသာ သည္ မဟာယာန ကုိ အေျခခံကာ ကြဲျပားခဲ့သည္။
ဘာသာျပန္ျခင္းကုိ ေန႔ည ျပဳလုပ္ေနရင္း AD 664 တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္ မူသည္။
ဘုန္းေတာ္ၾကီး ရႊန္က်န္း ၏ က်န္ရစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္ မ်ားကား ဒလုိင္းလားမား က အိႏၵိယျပည္၊ နာလႏၵာ သုိ႔ ယူေဆာင္လာျပီး ပတၱနား ျပတုိက္ Patna museum တြင္ထားရွိသည္။ အခ်ဳိ႕ကား တရုတ္ျပည္ စီခြ်မ္ေဒသ ဝမ္ရႈ ေက်ာင္းေတာ္ Wenshu Monastery တြင္ရွိသည္။ အခ်ဳိ႕ကား ဂ်ပန္ျပည္၊ နာယာ Nara ျမဳိ႕ ယာကူရွီဂ်ီ ေက်ာင္းေတာ္ Yakushi-ji တြင္ရွိသည္။
တရုတ္ျပည္၏ သမုိင္းတြင္ ရႊန္က်န္း၏ အေသးစိပ္ မွတ္တမ္း မ်ားသည္ Great Tang Records on the Western Regions ဟု ထင္ရွားခဲ့သည္။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတာ္သား ရႊန္က်န္း၏ ေက်းဇူး သည္ တရုတ္ျပည္၏ သမုိင္း၊ တရုတ္ျပည္ ဗုဒၶဘာသာ သမုိင္း၊ အလယ္ ႏွင္႔ ေတာင္ အာရွ ႏုိင္ငံ မ်ား၏ သမုိင္း ႏွင္႔ ဗုဒၶဘာသာ သမုိင္း ကုိ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳခဲ့ေပသည္။

ဤသည္ကား နာလႏၵာတကၠသိုလ္ မွ ဆရာေတာ္ ဦးဇင္းေျပာသည့္ တရုတ္ဘုန္းေတာ္ၾကီး ရႊန္က်န္း အေၾကာင္းပင္ ျဖစ္သည္။


 ေရွးနာလႏၵာတကၠသိုလ္

 ရႊန္က်န္း အထိမ္းအမွတ္ ခန္းမ Xuanzang Memorial Hall

 
 
 
ရႊန္က်န္း ႏွင္႔ ေမ်ာက္နွင့္တူေသာလူ (Sūn Wùkōng)
 
ရႊန္က်န္း ခရီးစဥ္
 

                        တကၠသီလာ Takkasilā (ယေန႔ ပါကစၥတန္)



ဂ်ပန္ျပည္၊ နာယာ Nara ျမဳိ႕ ယာကူရွီဂ်ီ ေက်ာင္းေတာ္ Yakushi-ji

Monday, December 14, 2009

တူမ



ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့အရြယ္   

သံုးနွစ္ အေက်ာ္ေလး
တီတာတဲ့အရြယ္
စကားေလး မပီီ ေသး။

စကၤာပူူူ မွာေမြး
ေတာင္အာဖရိက မွာေန
ယိုဒယား ကိုဝင္
စကၤာပူူ ကိုျပန္ ။

သံုးနွစ္ ခေလး ရြာလည္ေန
ေတာ္ရာမွာေနတဲ့ အေဖ နဲ့ အေမ
ကေလး ကေတာ့ သူ႔အထာနဲ႔သူ ေပ်ာ္္ကာသာေန။


နိူ႔ ဆာရင္ ခ်ဳိ ခ်ိဳ
ေမေမ ကို မီမီ
စားမယ္ဆို ကင္ကင္
မလိုခ်င္ဘူးဆို ပုေရာက္
စိတ္ဆိုးရင္ ယူစတူးပစ္
ဆင္ လို႔ ဆိုရင္ နိုး အဲလီဖင့္
တိုက္ဂါး လို႔ ေျပာရင္ ပသြား
တခါတေလ တစ္ေရာက္ထဲ ဘာေတြ ေျပာေနမွန္း မသိ
သူ႔ အဓိပၸါယ္ နွင့္ သူ ။


ေအဘီစီ ကၾကီး ခေခြး စိတ္မဝင္စားေသးေပမဲ့
ကြန္ပ်ဳတာဂိမ္း ကစားတတ္ေန
ဖြင့္တတ္ ပိတ္တတ္ ဝင္တတ္ ကြန္ပလိန္း လုပ္တတ္
ေတာ္ေသးတာေပါ့ က်မကို ေတာ္ေတာ္ လုိ႔ ေခၚတတ္ လုိ႔။ (ေဒၚေဒၚ)




By
Sosegado Lwin

တူမေလးရဲ့ ကေလးထိန္း ၁၊ ဟန္ေဂရီယံ ၂၊ တရုတ္ ၃၊ ယိုဒယား လက္ရွိ၊ အင္ဒို

Wednesday, December 9, 2009

ဂါယာ ဗာရာဏသီီ နာလႏၵာ နွင့္ ျမန္မာ တုိ႔၏ အလွဴ (အပုိင္း ၁ မင္းတုန္းမင္း)


ဂါယာ
ဤဗုဒၶဂါယာ မဟာေဗာဓိမ႑ိုဳင္ကား "ျမတ္စြာဘုရားသည္ အတုမဲ႔ေသာ မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာ ကုိယ္ပိုင္ (သဗၺညုတ) ဉာဏ္ေတာ္ကုိ ရေတာ္မူေသာ ေနရာပါတကား" ဟူ၍ သဒါၶတရား ရွိေသာအမ်ိဳးေကာင္းသား တဦးအတြက္ သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ သံေ၀ဂယူသင္႔ေသာ ဌာနတခုျဖစ္၏။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တေယာက္ အေနျဖင့္ ဗုဒၶ ျမတ္စြာဘုရား ပြင္႔ရာ မြန္ျမတ္ေသာ တရားမ်ားကုိ ေဟာၾကားရာ ေနရာေဒသ ကုိေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။
ပထမ ဆုံးေရာက္တာကေတာ့ ဂါယာျမိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဗုဒၶဂါယာ (Bodh Gaya) ရွိတ့ဲေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။


ဒီကုိမလာခင္ စာေတြဖတ္ ေလ့လါမူ ေတြလုပ္၊ ကုိယ္ကဘာသာေရး နဲ႔ နဲနဲေဝးေနလုိ႔။ ဘေလာက္လဲ ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္၊ မုဒိတာ (http://chitsanoe.blogspot.com/) (http://www.lknt11.com/2009/12/blog-post ) နွင္႔ (http://www.dhammaratha3.blogspot.com/)

ကုိယ္နွင္႔ အတူပါလာတာက နုနု (အိႏိၵယႏြယ္ ျမန္မာျပည္သား)၊ ကုိေက်ာ္ (ျမန္မာ တရုတ္) နွင္႔ ကုိအီဇူမီ (ဂ်ပန္) တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ နုနု က ဘာသာေရး အကုိင္းအရႈိင္းဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။

ေရာက္ တဲ့ေန႔မွာ မဟာေဗာဓိေစတီဖူး ဘုန္ၾကီးေက်ာင္း ေတြ ေလွ်ာက္သြား၊ ဟိုဟိုဒီဒီ ေလွ်ာက္ေငးပါတယ္။




မင္းတုန္းမင္း
ည တရားထုိင္ ပုတီးစိတ္ဘုိ႔ ျပင္ဆင္ရန္ ေဟာ္တယ္ မျပန္ခင္ Om တိဘက္ ကေဖးမွာ ဝင္ထုိင္ ျဖစ္ပါတယ္။


အေမရိကန္ က အာလံ၊ သီရီလကၤာ က ရုဓ တုိ႔နဲ႔ ဆုံ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ မင္းတုန္းမင္း ဇာတ္လမ္း ျမန္မာ တုိ႔၏ အလွဴ စပါေတာ့တယ္။
Om တိဘက္ ကေဖး
အေမရိကန္ အာလံ က သူသိထား ေလ့လာေနတဲ့ မဟာေဗာဓိေစတီ သမုိင္း ရွင္းလင္းရာက ရုဓ ကဝင္ျငင္း ကုိေက်ာ္ ကဝင္ေျပာ နုနု ကဝင္ေမး ကုိယ္က ဝင္ေထာက္ နဲ႔ စိတ္ဝင္စားစရာ မသိေသးတဲ့အေၾကာင္းအရာ ေတြကုိသိခဲ့ရပါတယ္။

မဟာေဗာဓိေစတီ သမုိင္း သည္ ေကာက္က်စ္ျခင္း၊ မရုိးသားျခင္း၊ ၾကီးႏုိင္ငယ္ညုင္းျခင္း၊ လွည္႔ဖ်ားျခင္း၊ ယုတ္မာျခင္း၊ အလုိေလာဘ ေတြ နဲ႔ ျပည္႕ေနသလုိ၊ တဘက္မွာလဲ ကုသုိယ္၊ သီလ၊ ဒါန၊ ဇြဲဝိရိယ၊ ေျဖာင္႔မတ္ျခင္း၊ အမွန္တရားေတြနဲ႔ ၾကဳိးစားေနက်သည္။

တဆက္တည္းမွာဘဲ၊ ဒီမုိကေရစီ ရဲ့ အားနည္းခ်က္၊ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္၊ လူ႔အခြင္႔အေရးတုိင္းတာခ်က္ ႏွင့္ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင္႕တုိင္းတာခ်က္ အားနည္းခ်က္ ႏွင့္ အမွားအယြင္း ေတြကုိ ျမင္ေတြ႔ရပါတယ္။

ေရာက္ေနတာက ဒီမုိကေရစီ နူိင္ငံၾကီးလုိ႔ အမည္တပ္ထါးတဲ့ ႏုိင္ငံ၊ အႏုျမဴ အာကသ ကြန္ျပဴတာ ေတြ တုိးတက္တယ္ ဆုိတဲ့ နူိင္ငံ၊ ဒီေနရာ မွာေတာ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ေတြ ျဖစ္ေနတာ ကူးေျပာင္းေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ အတြက္ သင္ခန္းစာ ယူစရာပါပဲ။




စိတ္ဝင္စားစရာ ေတြကုိ ေဖၚျပရရင္ေတာ့------



ျမန္မာ တို႔ သည္ မဟာေဗာဓိ ေစတီႀကီး ကိုမြမ္းမံရန္ အစဥ္ အျမဲ ႀကိဳးစား ၾကသည္၊ ျမန္မာျပည္သို႔ ဗုဒၶ ဘာသာ ေရာက္ရွိခ်ိန္မွ စ သည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။
မွတ္တမ္းမ်ားအရ က်န္စစ္သား၊ ဓမၼ ေစတီ၊ ျပည္မင္း၊ မင္းတုန္းမင္း၊ သီေပါ မင္းသား နွင့္ ရခိုင္ မင္းအေပါင္း တို႔ ေရာက္ရွိ ဖူးေမ်ွာ္ ျပဳျပင္ မြမ္းမံ ခဲ့ ႀက သည္ ။


အေသာက ေခာတ္ ေနာက္ပိုင္း အိႏၵိယ အုပ္စိုးသူအေပါင္း တို႔သည္ ဗုဒၶ ဘာသာ အေဆာက္ အအံု တို႔အား ဖ်က္ဆီး ေသးသိမ္ေအာင္ လုပ္ ခဲ့ ႀက သည္ ။ ဗုဒၶ ဘာသာ အေဆာက္ အအံု ေပၚတြင္ ယင္းတုိ ့၏ ဘုရားေက်ာင္း ေတြကို တည္ ေဆာက္ ခဲ့၏ ။
အာလံ သည္ အျငင္းသန္ သည္ ၊ ဗုဒၶ ဘာသာ ကူးေျပာင္း ၿပီး ကတည္းက အိႏၵိယ လူမ်ဳိး တုိ ့ကို ဘဝင္မက် အထူးသျဖင့္ ဇတ္ခြဲျခားျခင္း ႏွင့္ မိမိနဲ႔မတူ ရန္သူ အျဖစ္အုပ္စုလုိက္ ထုိးႏွက္က်ျခင္း တုိ႔ကိုျဖစ္သည္။
အဲဒီစိတ္နွင့္ ဘယ္လို တရားထိုင္ စာတမ္း ျပဳစု ေနသလဲေတာ့ မသိပါ။
ဆံုးရွဳံး ခဲ႔ ရေသာ၊ ငုတ္လ်ွဳိးေနခဲ့ေသာ၊ ေပ်ာက္္ဆံုးသြား ႏုိင္ေသာ ျမန္မာ တုိ ့၏ အလွဴ ကို အားမလို အားမရ ျဖစ္ေနသည္။

အာလံ ၏ ေထာက္ျပခ်က္မ်ား မွာ

က်န္စစ္သား ၏ ဆင္းတုေတာ္ တို႔အား အိႏၵိယ မူဟု မွတ္တမ္းတင္ျခင္း။
မင္းတုန္းမင္း ၏ အလွဴ မ်ားကို ဖ်က္ဆီး ေသးသိမ္ေအာင္ လုပ္ျခင္း၊ အိႏၵိယ မူသြင္းျခင္း။
Guides မ်ားက မင္းတုန္းမင္း ၏ အလွဴ ၊ ျမန္မာ တုိ ့၏ အလွဴ မ်ားကို ထိမ္ခ်န္ ထားျခင္း။
ျမန္မာ တုိ ့၏ အလွဴ မ်ားကို မွတ္တမ္း ျပဳစု၊ ထိမ္းသိမ္း မြမ္းမံ မည့္သူ မရွိ ျခင္း၊ အိႏၵိယ မ်ား လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ ၍ ပိုက္ဆံ ေကာက္ ျခင္း။ ျမန္မာ တုိ ့မစည္းရုံး ျခင္း။


က်န္စစ္သားမင္း အလွဴ




 




အာလံ ႏွင့္ ရုဓ တုိ ့၏ ျငင္းခ်က္မွာ

ျမန္မာ တုိ ့သည္ ေစတီႀကီး ကိုမြမ္းမံရန္ အစဥ္ အျမဲ ႀကိဳးစား ႀကသည္ ဆုိသည္ကုိ၊ ရုဓ က သီရီလကၤာ ဘုရင္၊ ဘုန္းႀကီး မ်ား ႏွင့္ ဓမၼပါလ Dharmapala သီရီလကၤာ (မဟာေဗာဓိ အသင္း ႀကီး တည္ေထာင္သူ) ႏွင့္ မဟာေဗာဓိ အသင္း ႀကီး အေရးပါ ပံု ။
အာလံ က ေဗာဓိပင္ကုိ သီဟုိလ္ ကျပန္ယူသည္ ဆုိသည္မွာ မွန္၏၊ မင္းတုန္းမင္း ႏွင့္ ျမန္မာ တုိ ့မပါရင္ မဟာေဗာဓိ အသင္း ႀကီးေအာင္ျမင္ မွာမဟုတ္သလုိ၊ ဓမၼပါလ၏ အခက္အခဲ မ်ား၊ မင္းတုန္းမင္း ႏွင့္ မဟန္႔ (Mahant) ဆက္ဆံေရး ၊ မင္းတုန္းမင္း ေပးခဲ့ေသာ ေရႊေငြ မ်ား။
ဓမၼပါလ ပင္ မင္းတုန္းမင္းဇရပ္ တြင္ ေနခဲ့ပံု၊ ျမန္မာတုိ ့၏ ဓမၼပါလ ကို ေထာက္ပံပံု၊ ယုိးဒယား ဘုရင္ ႏွင့္ ဒလုိင္းလားမား တုိ႔ ဓမၼပါလ ေပၚ ကတိမတည္ပုံ။
အိႏၵိယ ဗုဒၶ ဘာသာ ျပန္ေပၚေပါက္လာရာတြင္ အေသာကမင္းႀကီး ၊ တရုတ္ ဘုန္းႀကီး XUAN ZANG ၊ ျမန္မာမင္းအေပါင္း (အထူးသျဖင့္ မင္းတုန္းမင္း)၊ ဓမၼပါလ ႏွင့္ ျမန္မာ လူႀကီး မ်ား အေရးပါခဲ့ အေႀကာင္းကို ေထာက္ျပ၏ ။
က်န္စစ္သားမင္းသည္ မဟာေဗာဓိ ေစတီပုံတူကုိ ပုဂံ တြင္ တည္ ေဆာက္ ခဲ့၏။ ျမန္မာ တုိ႔ ေရႊဂူၾကီး ဘုရားကုိ ဟံသာဝတီ မွာတည္၏။
ေခာတ္သစ္ မဟာေဗာဓိ ေစတီ အစသည္ ျမန္မာတုိ႔မွ ျဖစ္သည္။ မင္းတုန္းမင္း သည္ မဟန္႔ ကုိ ေရႊေငြေက်ာက္သံ ပတၱျမား လက္ေဆာင္ေပး၍ ေစတီကုိ ျပဳျပင္ခြင္႔ရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ မ်ားကုိလည္းေပးရ၏။

 

 မျပဳျပင္မွီ
                                                        
                                                                         ျပဳျပင္ၿပီး






လာေရာက္ ျပဳျပင္ေသာအခါ လက္ေဆာင္ နဲနဲရေသာ အဂၤလိပ္တခ်ဳိ႕ ႏွင္႔ အိႏၵိယ အရာရွိတခ်ဳိ႕ က ျမန္မာေတြ ျမန္မာအတုိင္း လုပ္သည္ကုိ အျပစ္ ျမင္ ၍ ဝင္စြက္ တားဆီးသည္၊ အိႏၵိယ မူပ်က္၍ ျဖစ္သည္ဟုဆုိသည္။ ထုိအထဲ တြင္ အိႏၵိယ မဟာေဗာဓိ ဟီရုိး Rajendralala Mitra ႏွင့္ အဂၤလိပ္ Sir Stuart Brayley တုိ႔ပါသည္၊ မင္းတုန္းမင္း ေရႊေငြ မ်ားကုိမွ်ေဝ ယူက်၏၊ အရင္က ဒီအတုိင္းပစ္ထားေသာ အဂၤလိပ္ အစုိးရ ကလဲ ဝင္ေရာက္လုပ္ကုိင္ ေနရာယူသည္။ အဘုိးတန္သည္မ်ားကုိ British Museum သုိ႔ပုိ႔သည္၊ စစ္ရႈံးေသာ ျမန္မာေတြ ခံရသည္။
ဒါေပမဲ့ မဟန္႔ လက္ထဲသုိ႔ ျပန္ေရာက္ သြား၏၊ (I only permitted to Burmese King.)
မင္းတုန္းမင္း သည္ ေစတီေနရာကုိ အၿပီး ဝယ္ဘုိ႔ ႀကိဳးစားဘူး၏၊ အဂၤလိပ္ အစုိးရ ကန္႔ကြက္မူေၾကာင္႔ မရခဲ့။
မဟန္႔ ၊ အဂၤလိပ္ အစုိးရ ႏွင့္ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ တုိ႔ အမူအခင္း မ်ားစြာျဖစ္က်၏။
အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္ ျမန္မာတုိ႔ အဂၤလိပ္ အစုိးရ ထံ မဟာေဗာဓိေစတီ ကုိ ဗုဒၶ ဘာသာ တုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သင္႔ေၾကာင္း ကန္႔ကြက္မူ မ်ား ၾကိမ္ဖန္ မ်ားစြာျပဳလုပ္ခဲ့က်သည္။ ထုိအထဲ တြင္ ဦးတုတ္ၾကည္ (Burmese MLA, U Tok Kyi, introduce a bill of Mahabodhi Temple basic of 1949 Bodh Gaya Temple Act) ၊ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ (Burmese Buddhist monk, U Ottama) ၊ ဦးသိန္းေမာင္ (MLA, Thein Maung) ၊ ေမာင္အုံးခုိင္ (Maung Ohn Ghine) ၊ တုိ႔ပါဝင္သည္။
(ျမန္မာတုိ႔၏ ကန္႔ကြက္စာ ကုိေအာက္တြင္ ေဖၚျပထါးသည္)
ဓမၼပါလ ကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိ အသင္းႀကီး သည္ မဟာေဗာဓိေစတီ ကုိ ဗုဒၶ ဘာသာ တုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သင္႔ေၾကာင္း ဆက္လက္တုိက္ပြဲ ဝင္ေနဆဲျဖစ္သည္။

ေလာေလာ ဆယ္ တြင္ တဝက္တပ်က္ စီမံ အုပ္ခ်ဳပ္ေနရသည္၊ ကမာၻ တလႊားမွ ဘုရာဖူး ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ တုိ႔၏ အလွဴ တခ်ဳိ႕သည္ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ားႏွင္႔ ဗုဒၶ ဘာသာကုိ ေသးသိမ္ေအာင္လုပ္သူ မ်ားလက္သုိ႔ ေရာက္ရွိၾကကုန္၏။
မဟာေဗာဓိေစတီ သည္ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ား၏ အသုံးခ်ခံ ျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
၁၉၀၂ ခုႏွစ္ မႏ ၱေလး တြင္ ျမန္မာတုိ႔ Viceroy Lord Curzon ထံ ဆႏၵျပေတာင္းဆုိခဲ့ သည္႔ မင္းတုန္းမင္း မဟန္႔ ေတြကုိ ေပးအပ္ခဲ့ေသာ ေရႊေငြြ မ်ား ျပန္ရေရးသည္လည္း မဟန္႔ ေတြ ႏွင့္ အဂၤလိပ္ အရာရွိတခ်ဳိ႕ က ခြဲေဝ ယူ၍ ႏုိင္ငံေရးအသုံးခ်ခံ ျဖစ္ခဲ့ရသည္၊ Viceroy Lord Curzon ပင္ မဟန္႔ ေတြ ဆီက တခ်ဳိ႕တဝက္ မွ်ေဝ ယူခဲ့၏။
မင္းတုန္းမင္း ၏ အလွဴ ေစတီ၊ ဇရပ္၊ ေက်ာင္း၊ ဆင္းတုေတာ္ ႏွင့္ အေဆာက္ အအံု တုိ႔ကား အျငဳိးျဖင္႔ ဖ်က္ဆီးခံရသလုိ ေပ်က္ဆံုးလုနီးပါး ျဖစ္ေနေလၿပီ။
မင္းတုန္းမင္း ေနာက္ပုိင္း ျမန္မာ တုိ ့၏ အလွဴ မ်ားလဲ ထုိအတုိင္းပဲ ျဖစ္၏။
ညေနေစာင္း၍ ေဆြးေႏြးပြဲ ကုိ ေနာက္ေန႔ ဆက္က်ရန္ သေဘာတူၾက၏၊ ကုိေက်ာ္ က နာလႏၵာ တကၠသုိလ္တြင္ MA တက္ေရာက္ေနေသာ ရခုိင္ ဦးဇင္းအား နက္ျဖန္ ေဆြးေႏြးပြဲ အတြက္ အကူအညီ လွမ္းေတာင္းေနေလသည္။



မင္းတုန္းမင္း ေကာင္းမူ မဟန္႔ ပဲေလ့ ယခုထက္တုိင္ King Hall ေခၚေနဆဲျဖစ္သည္
 
 
 
 
 
 
 
မဟာေဗာဓိ ပလႅင္ ေနရာ

မဟာေဗာဓိ ပင္


မဟာေဗာဓိေစတီ



မင္းတုန္းမင္း အေဆာက္အဦး ၁



မင္းတုန္းမင္း အေဆာက္အဦး ၂



မင္းတုန္းမင္း အေဆာက္အဦး ၃



မင္းတုန္းမင္း အေဆာက္အဦး ကြ်န္းတံခါး



မင္းတုန္းမင္း ေက်ာက္စာ ၁




မင္းတုန္းမင္း ေက်ာက္စာ ၂




မင္းတုန္းမင္း အေဆာက္အဦး အပ်က္အစီး ၁



မင္းတုန္းမင္း အေဆာက္အဦး အပ်က္အစီး ၂



မင္းတုန္းမင္း၏ ဆင္းတု




ျမန္မာ မွတ္တမ္း အိႏၵိယ အလုိက်




ျမန္မာ ေခါင္းေလာင္း

ျမန္မာတုိ႔၏ ကန္႔ကြက္စာ



ဓါတ္ပုံ

ကုိယ္တုိင္ & web

 

မွီျငမ္းေကာက္ႏုတ္ခ်က္၊
The Buddhist emperor Asoka went there after being in power for 10 years, and again 10 years later. This time, he set up a stone pillar with an elephant capital here, as well as similar pillars at Lumbini, Sarnath and Kusinara. (Birth first teaching and death spots). He also sent a branch of the still living tree to Ceylon, where it was successfully planted. This all happened around 250 BC.

The Mahabodhi Temple at Bodh Gaya represented to the British, in the nineteenth century, a conveniently ruined Indian past which could be protected, recovered and restored as both a duty and a validation of legitimacy. However, for the temple's Hindu proprietors, the shrine—aside from being a valuable estate in purely financial terms—functioned as a symbol of the triumph of ‘orthodox’ Hinduism over ‘heterodox’ Buddhism. Finally, for the Burmese Buddhists who undertook their own ‘restoration’ mission in 1874, the Mahabodhi Temple marked the site where, according to Buddhist tradition, Gautama Buddha first achieved enlightenment and thereby began the career of the religion that bears his name.
The desire to visit Bodh Gaya, but the inability of most Buddhists to do so, especially after the advent of Muslim rule, resulted in replicas of the Mahabodhi Temple being built in several Buddhist countries. A very good copy was built in Pagan in the early 13th century. This temple was in all likelihood based on plans brought from India by the mission sent by King Kyanzittha. Although not a temple as such, a stupa in the form of the Mahabodhi Temple was built in Tibet in 1452 to enshrine the remains of a famous lama. In 1472, King Dhammacetiya of Pegu sent a large contingent of craftsmen under the leadership of a Sri Lankan merchant to Bodh Gaya to worship at the temple and also to make plans of it:



In 1874, Burma's greatest modern king, Mindon Min (1853-1878), despatched an emissary to Calcutta requesting the Government of India to help a delegation to offer gifts on his behalf to the Bodhi Tree. Later, the Burmese Foreign Minister wrote to the government asking permission to renovate the Mahabodhi Temple and to build a monastery nearby to accommodate 20 monks on a permanent basis. When the Mahant was asked for his opinion about this, he replied that the Burmese could do what they liked so long as several Hindu idols near the temple were not interfered with.
In 1811, Buchanan noted that the terrace on the north side of the temple had been repaired and a stairway built up to it so that "the orthodox may pass up without entering the porch, and thus seeing the hateful image of Buddha". During the Burmese restorations begun in 1877, numerous statues were moved from where they had been lying and were cemented into the new wall that was built around the temple. The small shrine sheltering the Buddha's footprints was demolished and the stone itself moved to the Pancha Pandu Temple. The Mahant would never have allowed any of this to be done had the statues or the footprints been objects of worship.
The Burmese began to renew the interest they had in Bodh Gaya before this had been interrupted by Muslim rule. A little before 1795, a delegation from Burma had come to Bodh Gaya to collect water from the tank for the Burmese king to bathe in. Other delegations came in 1811, 1823 and 1833. Buchanan mentioned that just before his visit in 1811, a Burmese pilgrim had succeeded in converting one of the Giris to Buddhism. He also noted that although the new convert "now altogether rejects the doctrine of orthodoxy" he was still "accommodated and supported by the Mahant." Nor were the Burmese the only Buddhists who began returning to Bodh Gaya.”

"There is no doubt that the possession of the Temple should vest in the Buddhists. There may be legal difficulties. They must be overcome".


Mohendas Gandhi,

ကုိးကား
British Archaeologists, Hindu Abbots, and Burmese Buddhists: The Mahabodhi Temple at Bodh Gaya, 1811–1877, Modern Asian Studies (1999), 33:635-656 Cambridge University Press
http://www.buddhanet.net/
SOAS Bulletin of Burma Research, Vol. 1, No. 2, Autumn 2003, ISSN 1479-8484
http://www.stupa.org.nz/stupa/mahabodhi/mahabodhi.htm
Mahabodhi management committee