Behavioral Science သင္တန္းတစ္ခုကုိ သြားတက္ခဲ့စဥ္၊ ပါေမာကၡ ဆရာတစ္ေယာက္က သင္တန္းအစမွာပင္၊ သင္ၾကားမႈ အေျခခံျဖစ္ေအာင္ Case Study ေလ့လာျခင္း တစ္ပုဒ္ ေပးလုိက္ပါသည္၊ ဆရာေပးလုိက္ေသာ Case Study သည္၊ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ ရုိးရုိးေလ့လာစရာ တစ္ခုျဖစ္ေပမဲ့၊ လူမ်ဳိးစုံ နယ္ပယ္အသီးသီးက သူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ သင္တန္းတြင္ အသံေတြ က်ယ္ေလာင္ခဲ့ပါသည္။
ဆရာသင္ေသာ Behavioral Science ကုိ၊ က်ေနာ္တုိ႔ႏွင့္အတူ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံ (PS) ေက်ာင္းသားမ်ား၊ လူထုဆက္ဆံေရး(PR) ေက်ာင္းသားမ်ား၊ စီးပြားေရး သင္တန္းသားမ်ား၊ စသျဖင့္ စုံစြာ တက္ေရာက္ၾကပါသည္၊ ဆရာ၏ ေနာက္ထပ္ အတန္းတစ္တန္းကုိလည္း က်ေနာ္တုိ႔ တက္ရပါသည္၊ ထုိသူေတြမပါေတာ့ပါ၊ ဒါကေတာ့ Practice of EQ (emotional intelligence) ျဖစ္ပါသည္။
ေနာက္ပုိင္း ဆရာသည္၊ ထုိ Case Study ေလ့လာျခင္း ကုိ၊ အသုံးခ်သင္ခန္းစာ တစ္ခုအေနျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ သင္ၾကားေပးခဲ့ပါသည္၊ ဆရာေပးခဲ့ေသာ Case Studyကုိ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ားကုိ ေျပာျပခ်ျပ ေသာအခါ၊ အသုံးခ် Behavioral Science ကုိ က်ေနာ္ပုိနားလည္း ခဲ့ရပါသည္၊ Behavioral Science၏ အေျခခံသည္၊ လူေတြရဲ႕ အမႈအရာ လွဳပ္ရွားပုံကုိ ဖတ္ျခင္း ေလ့လာအသုံးခ်ျခင္း၊ မိမိ၏ အမႈအရာ လွဳပ္ရွားပုံကုိ တစ္ျခားသူေတြ ဖတ္ေလ့လာလုိ႔ မရေအာင္ျပဳမႈျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။
Case Studyကုိ ေလ့လာၾကည့္ၾကပါ။
………………………………………………
Fast Food စားေသာက္ဆုိင္ တစ္ခုတြင္ျဖစ္ပါသည္၊
ကေလးသုံးေယာက္ပါေသာ မိသားစု ႏွစ္စု သီးျခားစီ စားေသာက္ေနၾကပါသည္၊
မိသားစု တစ္ခု၏ ဖခင္မွာ မစၥတာ ေသာမတ္စ္ (Thomas) ျဖစ္ပါသည္၊ ေနာက္မိသားစု၏ ဖခင္မွာ မစၥတာ ဝူ (Wu) ျဖစ္ပါသည္၊
ထုိမိသားစု ႏွစ္စုလုံးတြင္ အသက္ကုိးႏွစ္အရြယ္ သမီးတစ္ေယာက္စီ ပါဝင္ပါသည္၊ ထုိသမီးႏွစ္ေယာက္စလုံးသည္ အႀကီးဆုံးကေလးမ်ားျဖစ္ၾကသည္၊
အေဖျဖစ္သူ ေသာမတ္စ္ႏွင့္ သမီးႀကီးတုိ႔သည္ အစားအေသာက္မ်ားကုိ မွာယူခဲ့ၾကပါသည္၊
ထုိ႔အတူ ဝူႏွင့္ သမီးႀကီးတုိ႔သည္ အစားအေသာက္မ်ားကုိ မွာယူခဲ့ၾကပါသည္၊
အစားအေသာက္မ်ား ေနရာခ်ၿပီးေသာအခါ
ဝူက သူ၏ သမီးႀကီးကုိ အခ်ဥ္ Ketchup ကစ္ခ်ပ္ အမ်ဳိးအစားကုိ အားလုံးအတြက္ သြားယူဖုိ႔ ေျပာလုိက္ပါသည္၊
ထုိ႔အတူ ေသာမတ္စ္ကလည္း သမီးႀကီးကုိ အခ်ဥ္ Ketchup ကစ္ခ်ပ္ အမ်ဳိးအစားကုိ အားလုံးအတြက္ သြားယူဖုိ႔ ေျပာလုိက္ပါသည္၊
ဝူ၏ သမီးႀကီးသည္ ယူလာေသာ အခ်ဥ္ပန္းကန္ျပားေလးမ်ားကုိ အားလုံးေရွ႕ကုိ ခ်ေပးလုိက္ပါသည္၊ ဝူသည္ ယူလာေသာ အခ်ဥ္ ပန္းကန္ကုိၾကည့္္ၿပီး သမီးႀကီးကုိ
‘မင္းတကယ္ အသုံးမက်တာပဲ၊ အခ်ဥ္ေတြမွားယူလာတယ္၊ ငါေသခ်ာေျပာလုိက္တာပဲ ကစ္ခ်ပ္အခ်ဥ္ကုိ ယူခဲ့ပါလုိ႔၊ ခုေတာ့အကုန္ ငရုတ္ဆီခ်ည္းပဲ’၊ ‘မင္းေတာ္ေတာ္ညံ့ဖ်င္းတာပဲ’ စိတ္ဆုိးမာန္ဆုိးနဲ႔ ဆူပူႀကိမ္းေမာင္းေလသည္၊
ဝူ၏ သမီးႀကီးသည္ ဘာမွ်ျပန္မေျပာပဲ အေဖဆူသမွ်ကုိ ေခါင္းေလးငုံ႔ကာ ေနေလသည္။
ေသာမတ္စ္၏ သမီးႀကီးသည္လည္း ယူလာေသာ အခ်ဥ္ပန္းကန္ျပားေလးမ်ားကုိ အားလုံးေရွ႕ကုိ ခ်ေပးလုိက္ပါသည္၊ ေသာမတ္စ္သည္ ယူလာေသာ အခ်ဥ္ ပန္းကန္ကုိၾကည့္္ၿပီး သမီးႀကီးကုိ
“သမီး အခ်ဥ္ေတြ မွားယူလာၿပီး ထင္တယ္၊ သမီးေသခ်ာ မၾကည့္ခဲ့ဘူးထင္တယ္ ခုေတာ့အကုန္ ငရုတ္ဆီခ်ည္းပဲ” ဆုိၿပီးေျပာေလသည္၊
ေသာမတ္စ္၏ သမီးႀကီးသည္ ‘အုိ ဘုရားသခင္ ငါေသခ်ာယူခဲ့ပါတယ္၊ ဘယ္လုိျဖစ္သြားတာပါလိမ့္၊ ဘာျဖစ္လုိ႔ ငါဒီလုိမွားသြားပါလိမ့္’ ဆုိၿပီး အေဖကုိ ျပန္ေျပာလုိက္သည္။
ဝူသည္ သမီးႀကီးကုိ ဆူၿပီးေသာ အခါ သူကုိယ္တုိင္ အခ်ဥ္ကုိထယူေလသည္၊ ပါးစပ္ကလည္း တတြတ္တြတ္နဲ႔ ‘ေနရာတကာ အေဖမပါရင္ မၿပီးဘူး’ ဆုိၿပီးေျပာလုိ႔ေနသည္၊
ေသာမတ္စ္သည္လည္း သမီးႀကီးကုိ ‘သမီးေနလုိက္ေတာ့ အေဖသြားယူပါမယ္’ဆုိၿပီး သူကုိယ္တုိင္ အခ်ဥ္ကုိထယူေလသည္။
ဝူသည္ ယူလာေသာ အခ်ဥ္ပန္းကန္ျပားေလးမ်ားကုိ အားလုံးေရွ႕ကုိ ခ်ေပးလုိက္ပါသည္၊ ထုိအခ်ိန္တြင္ ကေလးမ်ားက အေဖ အေဖယူလာတဲ့ အခ်ဥ္ေတြကလည္း ငရုတ္ဆီေတြပါပဲ၊ ထုိအခါၾကမွ ဝူသည္ အခ်ဥ္ေတြကုိ ေသခ်ာစြာၾကည့္ၿပီး ခဏ ၿငိမ္သက္လုိ႔ေနသည္၊ သမီးႀကီးသည္ ဘာမွျပန္မေျပာပဲ အေဖကုိ စုိက္ၾကည့္လုိ႔ေနသည္၊
ေသာမတ္စ္သည္ အခ်ဥ္ပန္းကန္ျပားေလး တစ္ခုကုိသာယူလာၿပီး သမီးႀကီးေရွ႕ခ်လုိက္သည္၊ ထုိေနာက္ “ေတာင္းပန္ပါတယ္သမီး၊ အေဖသမီးကုိ ေျပာဆုိခဲ့မိတယ္ဆုိရင္၊ တကယ္ေတာ့ သမီးမမွားပါဘူး၊ အခ်ဥ္ေတြထည့္ထားတာ မွားေနတာပါ၊ သမီးကစစ္ဖုိ႔ပဲလုိသြားတာပါ”၊
‘ေက်းဇူးပါအေဖ၊ ေနာင္ဆုိ သမီးဂရုစုိက္ပါမယ္’လုိ႔ သမီးႀကီးက ျပန္ေျပာလုိက္တယ္၊ “ေနာက္လူေတြ ဆက္မမွားေအာင္ ငါတုိ႔ ဆုိင္ဝန္ထမ္းေတြကုိ ေျပာျပရမယ္” ဆုိၿပီး ေသာမတ္စ္က ေျပာလုိက္ေလသည္။
ဝူသည္ ေဒါသထြက္ေနေသာ မ်က္နွာျဖင့္ ‘ဒါဆုိင္ကမွားတာ၊ ငါေသခ်ာသြားၾကည့္မယ္’၊ ‘ဆုိင္တစ္ဆုိင္လုံး ဖြင့္ထားၿပီး ဒါေလးေတာင္ ေသခ်ာေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘူး’ဆုိၿပီး တတြတ္တြတ္နဲ႔ေျပာရင္း အခ်ဥ္ထားရာ ေနရာသုိ႔ထြက္ လာေလသည္။
ေသာမတ္စ္သည္ ဆုိင္အလုပ္သမား တစ္ေယာက္ကုိ ေခၚလုိက္ေလသည္၊ ‘ေဟ့ခ်ာတိတ္ မင္းနာမည္ ဘယ္လုိေခၚသလဲ’၊ “က်ေနာ္ နာမည္ စတီဗင္ပါ”၊ ‘အုိေက စတီဗင္ ဒီမွာ အခ်ဥ္ေတြက တတ္ထားတဲ့ ေလဘယ္စာေတြနဲ႔ မကုိက္ဘူး၊ အားလုံးဟာ ငရုတ္ဆီခ်ည္းပဲျဖစ္ေနတယ္၊ ကစ္ခ်ပ္မရွိဘူး’၊ စတီဗင္က “ဝမ္းနည္းပါတယ္ က်ေနာ္ခုပဲ တာဝန္ရွိသူကုိ သြားေျပာလုိက္ပါမယ္”၊ ထုိဝန္ထမ္းေလး ထြက္သြားသည္၊
ဝူသည္ တင္းမာေသာ မ်က္နွာေပးျဖင့္ အခ်ဥ္ထားရာ ေနရာေဘးရွိ ဝန္ထမ္းတစ္ဦးကုိ၊ လွမ္းေမးလုိက္သည္၊ ‘ေဟ့ဒီမွာ လာဦး၊ ဘယ္မွာလဲ ကစ္ခ်ပ္အခ်ဥ္’၊ ထုိဝန္ထမ္းက ေလဘယ္စာကုိ လက္ညွိးထုိးျပၿပီး ဒီမွာပါလုိ႔ ျပန္ေျဖလုိက္သည္၊ ဝူသည္ အခ်ဥ္ေတြကုိ ဖိထုတ္လုိက္ၿပီး ‘ဒါလား ကစ္ခ်ပ္၊ မင္းေသခ်ာၾကည့္စမ္း ငရုတ္ဆီေတြ မဟုတ္လား၊ မင္းေသခ်ာၾကည့္စမ္း’ ခပ္မာမာေျပာဆုိလုိက္သည္၊ စကားသံသည္ ႀကိမ္းေမာင္းေနသလုိ ျဖစ္ေနသည္၊ ထုိဝန္ထမ္းသည္ ခ်က္ခ်င္းပင္ ‘ဝမ္းနည္းပါတယ္ ဒါက်ေနာ္တုိ႔ အမွားပါ၊ ခု က်ေနာ္တုိ႔ ျပင္လုိက္ပါမယ္’၊ ဝူသည္ မရပ္ေသးပဲ၊ ‘မင္းတုိ႔ျပင္တာ ေနာက္က်သြားၿပီး ခုငါတုိ႔ ငရုတ္ဆီေတြ စားမိၾကၿပီ၊ ငရုတ္ဆီေတြ မဟုတ္ပဲ တျခားအရာေတြ ျဖစ္ေနရင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ၊ ငါမန္ေနဂ်ာကုိ ေတြ႔ခ်င္တယ္’၊ ဆက္၍ မေက်နပ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိေနပါသည္၊ ဝူ၏ေျပာဆုိမႈမ်ားေၾကာင့္ ဆုိင္သည္ ဆူညံဆူညံ ျဖစ္လုိ႔သြားခဲ့သည္။
ထုိအခ်ိန္တြင္ ရည္ရည္သန္႔သန္႔ လူငယ္တစ္ဦးထြက္လာၿပီး၊ ‘အားလုံးၿငိမ္ေပးၾကပါ ခင္ဗ်ာ၊ က်ေနာ္နာမည္ ခ်န္းပါ၊ ဆုိင္ရဲ႕ မန္ေနဂ်ာပါ ခင္ဗ်ာ’၊ ‘ဝမ္းနည္းပါတယ္ ခုလုိ႔ျဖစ္ရတာ စိတ္မေကာင္းပါဘူး’၊ ‘အားလုံးကုိ ေတာင္းပန္းပါတယ္’၊ ‘က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ အမွားပါ ခြင့္လြတ္ေပးၾကမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္၊ ဒီအတြက္ ခုစားေသာက္ ေနသူအားလုံးကုိ က်ေနာ္တုိ႔ဆုိင္က အားလူးေၾကာ္ တစ္ပြဲဆီေပးပါမယ္’၊ ‘ဝမ္းနည္းပါတယ္ ခင္ဗ်ာ၊ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ’၊ ဆုိၿပီး လူအားလုံးကုိ ေခါင္းငုံ႔ေတာင္းပန္ေလသည္။
ေသာမတ္စ္တုိ႔ မိသားစုသည္ တၿပိဳင္နက္ ေဟးလုိ႔ေအာ္လုိက္ၿပီး၊ အားလုံးဆီက ေက်းဇူးပါခ်န္း ဆုိတဲ့ စကားသံေတြ ထြက္ေပၚလာသည္၊
ဝူတုိ႔ မိသားစုသည္ မ်က္ႏွာပုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္လုိ႔ေနသည္၊ ဝူက ‘ေတြ႔လား ငါၾကမ္းလုိက္တာ၊ အားလူးေၾကာ္ တစ္ပြဲထြက္လာခဲ့တယ္’၊ လုိ႔ေျပာဆုိလုိက္သည္၊
ဝူ၏ သမီးႀကီးသည္ အၿပံဳးတစ္ခု ၿပံဳးလုိ႔ေနပါသည္။
ဆရာေပးတဲ့ Case Study ျဖစ္ပါသည္၊ က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ္ဟာကုိ Case Study ထဲက Behavior ေတြကုိ ေလ့လာၿပီး ေနာက္အခ်ိန္ စာသင္ခန္းထဲတြင္ ေဆြးေႏြးၾကမည္ဆုိသည္။
……………………………………………………
စာသင္ခန္းထဲတြင္ ေဆြးေႏြးၾကသည့္အခ်ိန္ ေရာက္ေသာအခါ၊
ႏုိင္ငံေရးသိပၸံ (PS)သမား မ်ားက ဒီေလ့လာမႈသည္ Racist လူမ်ဳိးခြဲျခားမႈ ျဖစ္ေန၍၊ ဆက္၍ မေဆြးေႏြးသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆုိလာသည္၊ ဆရာ၏ Case Studyသည္ အေရွ႕တုိင္းသားတုိ႔ကုိ ေသးသိမ္ေအာင္ ျပဳလုပ္သျဖင့္ ရႈပ္ခ်ေၾကာင္း အဆုိကုိတင္သြင္းလာသည္၊ ဆရာ၏ Case Studyတြင္ အသုံးအႏူန္းမ်ားကုိ ဥပေဒသမ်ား ျပင္သကဲ့သုိ႔ ျပင္ေစခ်င္ေၾကာင္း ဥပမာ မိသားစု A ၊ မိသားစု B စသျဖင့္ ျပင္သင့္ေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကသည္၊ ဆရာသည္ ဒီ Case Studyကုိ ဆက္လက္သင္ၾကား ေဆြးေႏြးျခင္းမျပဳရန္၊ အကယ္၍ ဆက္ေဆြးေႏြးေနရင္ လုိအပ္ပါက ဆရာ၏ရုံးခန္းေရွ႕တြင္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပၾကမည္လုိ႔ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္က ထုတ္ေဖၚေျပာဆုိလာသည္။
လူထုဆက္ဆံေရး(PR)ေက်ာင္းသားမ်ားက ဆရာ၏ Case Study သည္ Racist လူမ်ဳိးခြဲျခားမႈ မဟုတ္ေၾကာင္း ေနစဥ္ေတြ႔ၾကံဳေနရေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ကုိ အေျခခံထားေသာ၊ လက္ေတြ႔က်ေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ေလ့လာမႈ တစ္ခုျဖစ္၍ ဆက္၍ေဆြးေႏြးသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆုိလာသည္၊ ေနာက္ၿပီး ဆရာ၏ Case Studyတြင္ ကုိယ္စားျပဳစံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ား မပါ၍ ဘယ္အုပ္စုကုိ ကုိယ္စားျပဳတယ္ ဆုိတာ ေသခ်ာမဆုိလုိ ႏုိင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကသည္၊ ထုိေနာက္ အေဖမ်ား၏ နာမည္ကုိ ထည့္ျခင္းသည္ common life experiences ႏွင့္ Case Studyကုိ ပုိမုိေလးနက္ေစေၾကာင္း ေဆြးေႏြးလုိသည္မ်ားကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ေစေၾကာင္း တင္ျပလာသည္။
စီးပြားေရးသင္တန္းသားမ်ားက၊ မိမိတုိ႔သည္ ဆရာ၏ Case Studyကုိ B to C လုိ႔ ရႈျမင္ပါေၾကာင္း၊ ဆရာ၏ Case Study ပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ Personal Factors မ်ားျဖစ္ပါသည္၊ ထုိ႔အတြက္ ဆက္၍ေဆြးေႏြးသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆုိလာသည္၊ မန္ေနဂ်ာ၏ ဆုံးျဖတ္မႈကုိလည္း မိမိတုိ႔ အျပည့္အဝ မဟုတ္ေတာင္ ေထာက္ခံပါေၾကာင္း၊ စားေသာက္ဆုိင္၏ စစၥတန္ စနစ္ကုိပုိေသခ်ာေအာင္ လုပ္သင့္ေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကသည္၊
ေနာက္ၿပီး အခ်ဥ္မ်ား ဆုံးရႈံးမႈ၊ အာလူးေၾကာ္မ်ားအတြက္ အပုိထြက္ေငြမ်ားကုိ Value vs Cost တြက္ခ်က္မႈျဖင့္ ေလ့လာသင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပလာသည္။
ဆရာသည္ ထုိေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေဆြေႏြးတင္ျပမႈ မ်ားကုိ ေခါင္းတညိတ္ညိတ္နဲ႔ ၿပံဳးကာ စိတ္ဝင္စားစြာ နားေထာင္ေနပါသည္၊ အတန္းခ်ိန္ ႏွစ္နာရီ ျပည့္သြားသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ မေဆြးေႏြးလုိက္ရပါ၊ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔တစ္ေတြ Case Study ထဲတြင္ပါေသာ အေဖႏွင့္သမီးမ်ား၏ Behavior အမႈအရာ လွဳပ္ရွားပုံမ်ားကုိ ေလ့လာ ေဆြးေႏြးရမည္ မဟုတ္ပါလား။
ေနာက္မွာေတာ့ ဆရာသည္ ထုိ Case Study ေဆြးေႏြးမႈကုိ အေျခခံ၍ Behavioral Science ကုိ စသင္ပါေတာ့သည္၊ ေနာက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးသိပၸံ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ လူထူဆက္ဆံေရး ေက်ာင္းသားမ်ား၊ စီးပြားေရးသင္တန္းသားမ်ားမွတဆင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမွ ပုဂိၢဳလ္မ်ား၊ စီးပြားေရးသမားမ်ား၏ Behavior မ်ားကုိ ဆရာက ေဆြးေႏြးပါသည္၊
ေနာက္ဆုံး ဆရာႏွင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္ ေဆြးေႏြးျဖစ္ၾကသည္မွာ တကယ္လုိရင္းကုိ မေရာက္ပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ဘာလုိ႔ အခ်ိန္ေတြ ကုန္သြားရပါသနည္း၊ ဆုိတာကုိပဲ ျဖစ္ပါသည္။
တစ္ခါတစ္ေလ လူအမ်ားသည္ အေျခခံႏွင့္ လုိရင္းကုိ ေမ့ေနတတ္ၾကပါသည္၊
"If you want to make an apple pie from scratch, you must first create the universe."
လုိရင္းႏွင့္အသုံးခ်ႏုိင္ေသာ အေတြးအေခၚမ်ားသည္ လက္ေတြ႔မက်ေစကာမႈ ႀကီးက်ယ္ေသာ ေအာင္ျမင္မႈကုိ ျဖစ္ေစပါသည္။
A Yale University management professor in response to student Fred Smith's paper proposing reliable overnight delivery service;
"The concept is interesting and well-formed, but in order to earn better than a 'C', the idea must be feasible."
Later Smith went on to found Federal Express Corp. FedEx.
……………………………………………..
က်ေနာ္တုိ႔ ဆရာ၏ Case Studyကုိ ဆက္ေဆြးေႏြးၾကပါစုိ႔
က်ေနာ္တုိ႔ ဘာေတြနဲ႔ ဘယ္လုိ အခ်ိန္ေတြ ကုန္သြားရပါသနည္း
အခ်ိန္ေတြ မကုန္ၾကပါေစနဲ႔…………………………………….
sosegado
